Kopen op een onlineplatform

Uw droomhorloge niet gevonden via een gewone website? Op zoek naar een tweedehandse megadeal? Of een hotel of vlucht aan de beste prijs? Dan belandt u al snel op een onlineplatform.

Via één enkele website, hebt u toegang tot honderden of zelfs duizenden producten en diensten aangeboden door verkopers van overal ter wereld. Met behulp van zoekmachines, kunt u uw zoekopdrachten personaliseren en gemakkelijk de prijzen vergelijken. Kortom, een aanbod op maat.

Kopen op een platform is niet zonder risico. Stel u daarom de volgende vragen:

• Wat is de rol van het platform? 
• Met wie sluit ik een contract?
• Hoe voorkom ik oplichting?
• Wat met onlineveilingen?
• Wat met tweedehandsplatforms?

Wat is de rol van het platform?

Meestal verkoopt de onderneming die het online verkoopplatform beheert zelf geen producten en diensten. Maar zij geeft derden (professionele of particuliere verkopers) de kans hun producten en diensten via dit onlineplatform te koop aan te bieden. Deze verkopers kunnen zo de logistiek van het platform (lay-out, bestelprocedure, betalingssysteem ...) gebruiken om contracten te sluiten met consumenten.

Aankopen die u op het platform doet, zijn niet bindend voor de platformbeheerder. Bij problemen met de bestelling kunt u zich dus niet tot hem richten. Al fungeren bepaalde platforms wel als tussenpersoon tussen de verkoper en de consument in geval van een geschil.

Voert een platform wel een deel van de overeenkomst uit, dan moet het u daarover informeren. Soms regelt een platform bijvoorbeeld de betaling of de verzending van uw aankoop. Een platform moet samen met de verkoper duidelijk maken wie wat doet.

Wie is de verkoper?

Elke onlineverkoper moet u informeren over zijn identiteit. Ook als hij via een onlineplatform verkoopt.

Of u nu rechtstreeks bij een webshop koopt of via een onlineplatform, controleer altijd de identiteit van de verkoper en ga na:

• of hij gevestigd is in de EU. Waarom? Omdat het veel moeilijker is om uw rechten (zoals het herroepingsrecht of de wettelijke garantie) te doen gelden als de verkoper niet Europees is.
• of hij een handelaar is of een particuliere verkoper. Waarom? Is de verkoper een particulier? Dan bent u niet beschermd door het consumentenrecht, zoals het herroepingsrecht en de wettelijke garantie.
• hoe u hem kunt bereiken bij problemen. Waarom? Omdat alleen de verkoper aansprakelijk is bij een probleem met uw aankoop.

Doet u een aankoop via een onlineplatform? Niet het platform, wel de verkoper moet de verkoopovereenkomst uitvoeren. Toch moet het platform:

• de parameters aangeven op basis waarvan hij de aanbiedingen van derden rangschikt.
• vermelden of de verkoper een handelaar is of een particulier. Dit doet hij op basis van de verklaring die hij van de verkoper ontving.
• erop wijzen dat u niet beschermd bent door het consumentenrecht, zoals zoals het herroepingsrecht of de wettelijke garantie, als u bij een particulier koopt.

Hoe voorkomt u oplichting?

Platforms zijn niet verplicht de werkelijke identiteit van de verkopers te controleren. Oplichters maken hiervan gebruik om misleidende of zelfs fictieve aanbiedingen te plaatsen.

Let goed op, want platforms stellen doorgaans in hun gebruiksvoorwaarden dat zij niet verantwoordelijk zijn voor de inhoud van de aanbiedingen, foto’s en andere informatie die daarin worden gepost door de verkopers. U kunt dus niet terecht bij het platform wanneer u slachtoffer bent van een frauduleuze aanbieding. 

Om fraude te beperken, bieden bepaalde onlineplatforms een centraal betaalsysteem op hun website aan. Eenmaal het product geleverd of de dienst werd uitgevoerd, verstuurt het platform het geld naar de verkoper. Bij problemen kunt u het platform verwittigen, zodat het geld wordt tegengehouden zolang het geschil niet is opgelost.

Betaal dus steeds via het platform en geef nooit gevolg aan vragen van verkopers om de verkoop of de betaling buiten het platform te doen, bv. via e-mail. 

Wees voorzichtig met de te gebruiken betaalwijze. Geef de voorkeur aan de kredietkaart. Dan kunt u zich eventueel verzetten tegen uw betaling.

Online veilingen

Openbare veilingen bestaan al eeuwenlang. Wie het hoogste bod biedt, moet de geboden prijs betalen. Met de komst van het internet, wordt ook op onlineplatformen geveild. Voor openbare veilingen gelden specifieke regels o.a. voor het herroepingsrecht.

Er is sprake van een openbare veiling als:

• een onderneming goederen of diensten aanbiedt aan een consument
• u de kans krijgt om persoonlijk aanwezig te zijn op de veiling
• gebruikt gemaakt wordt van een transparante competitieve biedprocedure
• een ministeriële ambtenaar aanwezig is
• de winnaar verplicht is om het goed te kopen

Voldoet de onlineveiling aan al deze voorwaarden? Dan hebt u geen bedenktijd.

In de praktijk voldoen onlineveilingen niet aan al deze voorwaarden. Zo krijgt u bv. niet de mogelijkheid om lijfelijk bij de veiling aanwezig te zijn. Of kan een gerechtsdeurwaarder of andere ministeriële ambtenaar onmogelijk elke verkoop controleren. In dat geval hebt u wel een herroepingsrecht van veertien dagen vanaf het moment dat u het met de bieding gewonnen product hebt ontvangen. Of vanaf het moment dat u de bieding voor een dienst hebt gewonnen. Opgelet: dit geldt enkel als u een privé-aankoop doet bij een handelaar.

Tip: Controleer op de zoekertjeswebsites of online veilingplatformen of alle voorwaarden voldaan zijn voordat u online biedt. En bekijk wat dit platform/de verkoper zegt over het herroepingsrecht. Zo weet u alvast waaraan u zich kunt verwachten als u dit recht ook in de praktijk wilt afdwingen.